تحقیقات تاریخ اقتصادی
علمی-ترویجی
جایگاه مردم در تاریخ سیاسی قدیم و جدید ایران بر اساس رویکرد «دوران»‌محور

عبدالرحمن حسنی‎فر

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1393، صفحه 1-27

چکیده
  تاریخ سیاسی هر کشوری جلوه‎گاه عملی آن است. این حوزه سرشار از اطلاعاتی است که می‎تواند روشمند مورد شناسایی قرارگیرد. یکی از موضوعات مهم آن، تبلور مردم در عرصۀ سیاست است. تبلور مردم یعنی نوع نگاه سیاست و سیاستمداران به مردم و نوع نگاه و رویکرد مردم به سیاست و اصحاب قدرت که خود را در نحوۀ فعالیت و تعامل آن‌ها با یکدیگر در حوزۀ قدرت سیاسی ...  بیشتر

علمی-ترویجی
عوامل مؤثر بر رشد صنایع نساجی مازندران در عصر پهلوی

زمانه حسن‎نژاد

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1393، صفحه 29-45

چکیده
  تأسیس و رشد صنعت نساجی در عصر پهلوی، مازندران را به عنوان یکی از قطب‎های این صنعت در ایران مطرح‎ کرد. نساجی مازندران نقش قابل ملاحظه‎ای در خودکفایی صنایع نساجی ایران در دهۀ40 خورشیدی داشته‎ است. با وجود این، صنایع نساجی مازندران در دوران تأسیس و شکوفایی با چالش‎های متعددی از جمله کمبود نیروی انسانی متخصص و تأثیرپذیری از تنش‎های ...  بیشتر

علمی-ترویجی
بهداشت حمام‌های عمومی در دورۀ معاصر و نقش شهرداری‌ها (مطالعۀ موردی: شهر اصفهان)

عبدالمهدی رجائی

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1393، صفحه 47-71

چکیده
  حمام‌های عمومی جزئی از زندگی اجتماعی جامعۀ دیروز بودند که با ظهور مدرنیته، مورد اعتراض اصلاحگران جامعه جهت افزایش معیارهای بهداشتی آن در تناسب با زندگی جدید قرار گرفت. یکی از این استانداردها استفاده از دوش به جای خزینه بود. شهرداری‌ها به عنوان متولّی امر با اجبار دولتی حمامی‎ها ‎را موظف به این تغییر می‌کردند. این مبارزه به دلیل ...  بیشتر

علمی-ترویجی
تأثیر جغرافیای اقتصادی قهستان در مناسبات نزاریان و سلجوقیان

سید‌محمدرضا سادسی؛ محمدحسن الهی‌زاده

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1393، صفحه 73-88

چکیده
  جغرافیاى اقتصادى بخشى از جغرافیاى انسانى است که در آن دو عامل انسان و طبیعت در ارتباط با یکدیگر قرار مى‌گیرند و چگونگى بهره‌بردارى انسان از منابع بررسى مى‌شود. این منابع گاهی طبیعی و در مواردی نیز نشأت‎گرفته از نیازهای مادی انسان هستند که تجارت یا روابط بازرگانی، نمونۀ بارز دستۀ دوم است. برقراری امنیت راه‎های تجاری لازمۀ رونق ...  بیشتر

علمی-ترویجی
حمام و کارکردهای اجتماعی آن در سده‌های میانۀ تاریخ ایران

امامعلی شعبانی؛ سعیده جباره

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1393، صفحه 89-109

چکیده
  حمام، برخلاف تصوّر رایج، صرفاً، مکانی برای نظافت و تطهیر نبوده و با توجه به ظرفیت‎ها و ویژگی‎های خود، دارای کارکردهای اجتماعی و حتی سیاسی در تمام تاریخ ایران بوده ‎است. این کارکردها بیانگر این واقعیت است که حمام به عنوان یکی از عوامل اثرگذار در تاریخ تحوّلات اجتماعی ‌ایران، ‎به‎ویژه در سده‌های میانۀ اسلامی‌، نقش و جایگاه ...  بیشتر

علمی-ترویجی
سوانح طبیعی؛ نگاهی به پیامدهای اقتصادی خشکسالی، زلزله و سیل در عصر ناصری

عادل شعبانی‎مقدم؛ مرتضی دهقان‎نژاد

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1393، صفحه 111-137

چکیده
  از جمله مهم‎ترین تحوّلات تاریخ اجتماعی ایران، وقوع حوادث و سوانح طبیعی است. تاریخ‎نویسی ایرانی، به‎رغم نقاط قوت خود در تعدّد و تنوّع، به علت بی‎توجهی به شرح سوانح و بلایای طبیعی محل نقد جدی است، زیرا این حوادث طبیعی نقطۀ شروع بسیاری از تحوّلات تاریخی بوده‎ است. لذا، پژوهش پیش رو می‎کوشد تا این برش از تاریخ اجتماعی را که منشأ ...  بیشتر