علمی-ترویجی
امیررضا اصغری
دوره 5، شماره 2 ، آبان 1395، صفحه 1-16
چکیده
به علت کافینبودن بارندگی در ایران بهرهگیری از منابع آب،نیازمند به ساخت انواع سازه‌های آبی از قبیل قنات، کانالهای آبیاری، بند و غیره بوده و چون ساخت این سازه‌ها نیاز به همکاری جمعی داشته و بالطبع بهره‌برداری از آب به‌دستآمده نیز به صورت مشترک بوده‌است، به‌ناچار برای انجام این کارهای مشترک نیاز به رسم و راهی داشته‌اند ...
بیشتر
به علت کافینبودن بارندگی در ایران بهرهگیری از منابع آب،نیازمند به ساخت انواع سازه‌های آبی از قبیل قنات، کانالهای آبیاری، بند و غیره بوده و چون ساخت این سازه‌ها نیاز به همکاری جمعی داشته و بالطبع بهره‌برداری از آب به‌دستآمده نیز به صورت مشترک بوده‌است، به‌ناچار برای انجام این کارهای مشترک نیاز به رسم و راهی داشته‌اند که شیوه کار و بهرهگیری از آن کار مشترک را روشن کند.بدین منظور برای تقسیم عادلانه آب قوانین دقیقی وضع شده و نهادهای گوناگونی به منظور تصحیح و نظارت بر حسن اجرای آنان تشکیل گردد.در نتیجه، پدیده کمبود آب در ایران به عنوان یک مسئله عمومی سبب شده تا مردم ایران برای آب ارزش بسیاری قائل شوند و برای جلوگیری از هدر رفت آن برنامهریزی دقیقی از جمله اندازه‌گیری صحیح آب صورت گیرد. به این منظور مقیاسهای گوناگونی در ایران مورد استفاده قرار گرفت. همچنین سیستمهایی نیز تحت عنوان آبپخشان یا مقسّم برای تقسیم عادلانه آب شکل گرفت.
علمی-ترویجی
شمس الدین امرایی؛ رضا معینی رودبالی
دوره 5، شماره 2 ، آبان 1395، صفحه 17-40
چکیده
رضاشاه تحت تاثیر پیشرفت علمی و اقتصادی دول اروپایی به منطور ترقی ایران اقداماتی چون خلع سلاح،تخته قاپو(یکجانشین) نمودن ایلات و عشایر و اخذ مالیاتهای جدید را اعمال کرد. وی چون وجود عشایر و شیوه معیشت آنان را مایه سرافکندگی خود و کشور می دانستت، مبارزه با آنان را سرلوحه امور ترقی خواهانه خویش قرار داد ومأموران خود را روانه مناطق عشایرنشین ...
بیشتر
رضاشاه تحت تاثیر پیشرفت علمی و اقتصادی دول اروپایی به منطور ترقی ایران اقداماتی چون خلع سلاح،تخته قاپو(یکجانشین) نمودن ایلات و عشایر و اخذ مالیاتهای جدید را اعمال کرد. وی چون وجود عشایر و شیوه معیشت آنان را مایه سرافکندگی خود و کشور می دانستت، مبارزه با آنان را سرلوحه امور ترقی خواهانه خویش قرار داد ومأموران خود را روانه مناطق عشایرنشین کرد. این پژوهش با رویکردی توصیفی- تحلیلی بر پایه استفاده از روش کتابخانهای و اسنادی بر آنست تا به بررسی سیاست‌های عشایری رضاشاه(سیاست مالیاتی) در کنترل ایلات و عشایر در استان پهناور فارس(استان هفتم) بپردازد و نتایج حاصله از اقدامات ماموران حکومت رضا شاه را در اوضاع سیاسی و اقتصادی استان فارس روشن و مبرهن سازد. یافتههای تحقیق حاکی از آنست که مأموران رضاشاه به تعدیات مالیاتی خود بر ایلات و عشایر فارس ادامه دادند. همچنین در این راستا اداره مالیه فارس و حکومت نظامی قشقایی برای کنترل ایلات و عشایر تأسیس گردید. این اقدامات نه تنها وصول مالیات در این استان را با مشکل مواجه ساخت؛ بلکه زمینهساز بروز اختلاف بین اداره مالیه قشقایی و حکومت نظامی قشقایی و تحمیل فشار بر ایلات و عشایر فارس و سرانجام نارضایتی و شورش آنها در این استان شد.
علمی-ترویجی
جهانبخش ثواقب؛ میترا روشنی
دوره 5، شماره 2 ، آبان 1395، صفحه 41-70
چکیده
تولید پارچه و پوشاک در طول تاریخ ایران از اهمیت ویژهای برخوردار بوده است. به دلیل اهمیت منسوجات در حیات اجتماعی و اقتصادی مردم و نقش حفاظتی آن در مصون نگه داشتن بدن انسان در برابر عوامل طبیعی و اقلیمی و سپس برجسته شدن کارکرد اجتماعی و فرهنگی آن، این صنعت مورد توجه ایرانیان بود و در سدههای چهارم و پنجم هجری قمری نیز جایگاه برجستهای ...
بیشتر
تولید پارچه و پوشاک در طول تاریخ ایران از اهمیت ویژهای برخوردار بوده است. به دلیل اهمیت منسوجات در حیات اجتماعی و اقتصادی مردم و نقش حفاظتی آن در مصون نگه داشتن بدن انسان در برابر عوامل طبیعی و اقلیمی و سپس برجسته شدن کارکرد اجتماعی و فرهنگی آن، این صنعت مورد توجه ایرانیان بود و در سدههای چهارم و پنجم هجری قمری نیز جایگاه برجستهای از جنبه اقتصادی (تولید و صادرات) پیدا کرد. این مقاله با هدف بررسی جایگاه صنعت نساجی ایران در سدههای ذکر شده، به روش کتابخانهای با واکاوی منابع مکتوب تاریخی و جغرافیایی، در صدد ارائة تصویری بسنده از مراکز تولیدی، انواع پوشاک و پارچهها و صادرات آن میباشد. یافتة پژوهش نشان میدهد که صنعت نساجی در این دوره از شکوفایی و رشد خاصی برخوردار بوده و وفور مراکز تولیدی در شهرهای مختلف، کمیت و کیفیت پارچههای تولیدی، رونق صادرات پارچه و پوشاک و توجه جغرافینگاران به این مقوله در نوشتههای خود، حاکی از این مدعا است.
علمی-ترویجی
مجتبی گراوند؛ مهرداد فلاحی
دوره 5، شماره 2 ، آبان 1395، صفحه 71-92
چکیده
امر قضاء و داوری از جمله مسائل مهم اجتماعی است که غالباً از دید تاریخ نویسان پنهان مانده است. در سده های ششم و هفتم هجری، دیوان قضاء ساز و کار به نسبت مشخصی به خود گرفت. در این دوره ما شاهد درگیری خلفای عباسی با قدرت های نو ظهور دیگر و برهم خوردن موازنه قدرت در جهان اسلام بوده که این امر بر امر قضاء تاثیر می گذاشت. این پژوهش توجه اصلی خود ...
بیشتر
امر قضاء و داوری از جمله مسائل مهم اجتماعی است که غالباً از دید تاریخ نویسان پنهان مانده است. در سده های ششم و هفتم هجری، دیوان قضاء ساز و کار به نسبت مشخصی به خود گرفت. در این دوره ما شاهد درگیری خلفای عباسی با قدرت های نو ظهور دیگر و برهم خوردن موازنه قدرت در جهان اسلام بوده که این امر بر امر قضاء تاثیر می گذاشت. این پژوهش توجه اصلی خود را به بررسی ساختار نهاد قضاء در دو سده پایانی حکمرانی خلفای عباسی با محوریت مرکز خلافت یعنی شهر بغداد قرار داده است. پس از بررسی ساختار نهاد قضاء به ویژگی های قاضی و ساز و کار دیوان قضاء و کسانی که در امر دادرسی قاضی را همراهی می کردند پرداخته شده است و سپس رابطه ی بین نهاد قضاء و تحولات سیاسی خلافت عباسیان و تاثیر آن بر امر قضاء مورد بررسی قرار می گیرد. این پژوهش درصدد است با روش توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای به بررسی موضوع بپردازد.
علمی-ترویجی
احمدرضا متولی؛ حمیدرضا ثنائی
دوره 5، شماره 2 ، آبان 1395، صفحه 93-107
چکیده
نخستین منبع درآمد ممالیک برجی (حکـ : 784ـ923ق) تجارت بود و از این رو، رونق و زوال نظام مالی یکی از عوامل اصلی اثرگذار بر قدرت آنان بود. در نظام مالی ایشان، معاملات با دینار طلا، درهم نقره و درهم فلوس (از جنس مس) صورت میپذیرفت. ضرب این سکهها و وزن آنها در سراسر حکومت ممالیک برجی، تحت تاثیر شرایط مختلف اقتصادی و سیاسی در نوسان بود و این ...
بیشتر
نخستین منبع درآمد ممالیک برجی (حکـ : 784ـ923ق) تجارت بود و از این رو، رونق و زوال نظام مالی یکی از عوامل اصلی اثرگذار بر قدرت آنان بود. در نظام مالی ایشان، معاملات با دینار طلا، درهم نقره و درهم فلوس (از جنس مس) صورت میپذیرفت. ضرب این سکهها و وزن آنها در سراسر حکومت ممالیک برجی، تحت تاثیر شرایط مختلف اقتصادی و سیاسی در نوسان بود و این امر، تاثیرات نامطلوبی بر اقتصاد ایشان برجای میگذاشت. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن شرح نظام پولی ممالیک برجی، به دنبال پاسخ بدین پرسش است که سیاست‌های مالی این حکومت چه اثری بر نظام مالی ایشان و تبعا وضع اقتصادی مصر و شام در زمان حکمرانی ایشان نهاده است. یافتهها حاکی از آن است که نظام مالی ممالیک برجی نوسان بسیاری را تجربه کرد و به شدت آشفته بود. آنان در زمان کمبود بودجه با جمعآوری سکههای موجود و سپس ضرب سکههای جدید به نوعی خود عامل ایجاد بحران اقتصادی مضاعف میشدند که به نوبة خود در ضعف ایشان اثرگذار بود.
علمی-ترویجی
شهرام یوسفی فر؛ شهناز جنگجو
دوره 5، شماره 2 ، آبان 1395، صفحه 109-129
چکیده
دورۀ پهلوی اول(1304-1320) از نظر طرح مسائل جدید پیرامون زن، زنانگی، و شکلگیری هویت جدید زن ایرانی، دورانی مهم و تأثیرگذار در تاریخ معاصر ایران میباشد. با توجه به اهمیت و نقش آگهیهای تجاری در هدایت افکار عمومی، در این پژوهش، آگهیهای تجاری روزنامۀ اطلاعات، یعنی یکی از مهمترین نشریات دوره پهلوی اول بررسی میشود تا مشخص شود این ...
بیشتر
دورۀ پهلوی اول(1304-1320) از نظر طرح مسائل جدید پیرامون زن، زنانگی، و شکلگیری هویت جدید زن ایرانی، دورانی مهم و تأثیرگذار در تاریخ معاصر ایران میباشد. با توجه به اهمیت و نقش آگهیهای تجاری در هدایت افکار عمومی، در این پژوهش، آگهیهای تجاری روزنامۀ اطلاعات، یعنی یکی از مهمترین نشریات دوره پهلوی اول بررسی میشود تا مشخص شود این آگهیها زن و زنانگی را چگونه و در پیوند با چه مسائلی بازنمایی میکرده است. نتیجه این بررسی که باروش تحلیل محتوا صورت گرفته است، نشان میدهد که این روزنامه با تخصیص بیشترین حجم آگهیهای خود به تبلیغ کالاهای مصرفی(تبلیغ انواع لوازم آرایشی و پوشاک) و همچنین خدماتی مانند تبلیغ آرایشگاه و خیاطی زنانه و نمایش تئاتر و کنسرت، تصویری مصرفگرا از زن و زنانگی ارائه داده و در جهتگیری دغدغههای ذهنی زن به مد و آرایش و سبک تازه زندگی اثربخشیهایی داشته است. در متن شرایط اجتماعی و فرهنگی خاص جامعه ایران در دوره مورد نظر، این گونه بازنمایی زن، در پذیرش کالاها و خدمات جدید و ارزشهای همراه آنها بیتاثیر نبوده است.
