تحقیقات تاریخ اقتصادی ایران
علمی-ترویجی
نقش و اهمیت چاروادارها در جامعۀ عصر قاجار بر اساس گزارش‎های سفرنامه‎نویسان فرنگی

هوشنگ خسروبگی؛ میثم غلامپور

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1393، صفحه 1-16

چکیده
  در حوزة مطالعات تاریخ دورة قاجار، به طبقات پایین اجتماعی کمتر پرداخته‎شده و تاریخ‌نگاران ابعاد گوناگون زندگی، نقش و اهمیت آنها را نادیده گرفته‌اند. یکی از شاخص‌ترین اعضای گروه‌های پایین‌دست در این دوره، چاروادارها بودند که با کرایه‌دادن چهارپایانشان، امرار معاش می‌کردند. پژوهش حاضر، به‌ویژه با جست‎وجو در سفرنامه‌های دورة ...  بیشتر

علمی-ترویجی
کاربست‎های نظامی شکار در فتوحات دورة ایلخانان و تیموریان

ولی دین‎پرست

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1393، صفحه 17-29

چکیده
  شکار از جمله سنن رایج در بین اکثر اقوام گذشته است که با انگیزه‌های متفاوت بدان می‌پرداختند. اقوام ترک و مغول شکار را با هدف تأمین غذا و مایحتاج زندگی و همچنین تمرین فنون رزمی انجام‎می‌دادند. چنگیز‌خان و تیمور در فواصل جنگ‌ها و یا فصولی از سال، با برگزاری شکار در مناطق مختلف، سپاهیان خود را به تیر‌اندازی و شیوة فریب، اغفال، محاصره ...  بیشتر

علمی-ترویجی
جایگاه هیرمند در جغرافیای سیاسی و اقتصادی سیستان در دورۀ پهلوی

زهرا سرگزی

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1393، صفحه 31-50

چکیده
  هیرمند در حیات اقتصادی و اجتماعی سیستان جایگاه مهمی داشته و از عوامل اصلی تداوم تاریخی منطقه به‎شمارمی‌آید. این رود مرزی در پی جداشدن بخش شرقی ایران، تشکیل کشور افغانستان و نیز نقش‌آفرینی انگلیسی‌ها در مرز‌های شرقی اهمیت یافت و از آن میانه، مسئلۀ آب هیرمند بین دو دولت نقش شایان توجهی را در روابط دو کشور در دوره‌های مختلف ایفاکرد. ...  بیشتر

علمی-ترویجی
وضعیت اقتصادی اصفهان در دوران آل‎بویه

علی غلامی فیروزجائی؛ محسن پرویش

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1393، صفحه 51-67

چکیده
  این مقاله، با تکیه بر منابع تاریخی و جغرافیایی، در صدد تبیین جایگاه اصفهان در قرن چهارم هجری از منظر اقتصادی است. اصفهان در این دوره از نظر بازرگانی و تجاری از اهمیت بالایی برخوردار بود، چنان‎که بخش تجاری آن نسبت به کشاورزی پیشی‎گرفت. برقراری ثبات در این دوره موجب‎شد تا راه‎های تجاری امن گردد؛ از سویی هم، ثبات اقتصادی رونق و ...  بیشتر

علمی-ترویجی
تأثیر شرایط اقلیمی و سیاست‎گذاری‎های اقتصادی بر انحطاط اقتصادی شهر بغداد در عصر خلافت عباسی

منصوره کریمی قهی

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1393، صفحه 69-87

چکیده
  عوامل متعدد سیاسی، اجتماعی، مذهبی و... در روند انحطاط اقتصادی بغداد در عصر دوم خلافت عباسی تأثیر داشته‎است. این پژوهش، دو متغیّر شرایط اقلیمی و سیاست‎گذاری‎های اقتصادی را به دلیل تأثیر مستقیم بر انحطاط اقتصادی بغداد بررسی کرده و با رویکردی تاریخی و با استفاده از داده‎های برگرفته از منابع تاریخی و جغرافیایی و با روش تحلیلی ـ ...  بیشتر

علمی-ترویجی
سیر تحوّل و گونه‎بندی باروهای شهری در ایران از دورۀ ماد تا پایان عصر قاجار

حسنا ورمقانی

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1393، صفحه 89-111

چکیده
  هدف پژوهش حاضر تبیین سیر تطوّر و بازشناسی الگوی باروهای شهری به منظور دستیابی به گونه‎بندی و علت‎های تحوّل آنهاست. برای این منظور، با روش تفسیری تاریخی، ساختار اجتماعی و سیاسی در تاریخ ایران بررسی و به سه مرحله دسته‎بندی شده‎است؛ سپس، تحوّلات شکلیِ باروها در دوره‎های مورد مطالعه بررسی شده و در نهایت نقشه‎ها و اسناد باستان‎شناختی ...  بیشتر