نوع مقاله : علمی-ترویجی

نویسندگان

• شهرام یوسفی‌فر ¹
• محمد بختیاری ²

¹ دانشیار گروه تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

² دانشجوی دکتری تاریخ، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)

چکیده

در دورة صفویه برخی از وجوه ساختاری و عملکردی مناصب اجرایی کشور دگرگونی‌هایی را از سر گذرانید و در جریان آن شماری از آن مناصب به‌منظور اثربخشی بیش‌تر در مأموریت‌های اداری، سیاسی، اقتصادی، و اجتماعی مربوط توسعه و تکامل یافت. از آن جمله منصب داروغه، که پیدایش آن به دورة قبل از صفویه مربوط بود، در این دوره برخی دگرگونی‌های ساختاری و عملکردی را پذیرا شد و در نتیجة آن نقش و عملکرد اداری و سیاسی آن به ‌‌همراه منزلت و جایگاه اجتماعی آن، تحول یافت. الگوی ساختار و عملکرد منصب داروغه که در دورة صفویه ظاهر شد، در ادوار بعد میل به انحطاط یافت و در اواخر دورة قاجار زوال یافت. در این مقاله بررسی تاریخی مبتنی‌بر اسناد و داده‌‌های موجود در منابع، از ساختار و عملکرد منصب داروغه در دورة صفوی، صورت می‌‌‌گیرد. نتیجة این تحقیق نشان می‌‌دهد در این دوره به‌علت توسعة کارکردهای این منصب، این عنوان برای صاحب‌منصبان نظامی و اداری، استفاده می‌‌‌شد و داروغه‌ها نقش و عملکردهای گوناگون و مهمی در حوزه‌های اجرایی، قضا، و امنیت اجتماعی برعهده داشتند. اهمیت و منزلت اداری و اجتماعی دارندگان این منصب سبب می‌‌‌شد آنان افزون‌بر وظایف اصلی خود گاه به‌عنوان سفیر، مشاور، و عامل مالی به‌کار گرفته شوند و مأموریت نظامی و مواردی دیگر را به عهده بگیرند.

کلیدواژه‌ها

• داروغه
• صفویه
• عامل قضایی
• مناصب اداری
• امنیت اجتماعی
• داروغة دفترخانه

عنوان مقاله [English]

The Sheriff’s Office in Safavid Period

نویسندگان [English]

• Shahram Yusefifar ¹
• Mohammad Bakhtiari ²

¹ Associate Professor in History, Institute for Humanities and Cultural Studies

² Ph.D Student of History, Imam Khomeini International University

چکیده [English]

In Safavid period, some structural and functional aspects of executive offices changed and through it some of them developed in order to reach to more effectiveness in political, economical and social missions, including sheriff’s office that appears before Safavid period. In this period, some structural and functional changes occurred that lead to the transformation of its political and administrative role and social place. The structural and functional model of sheriff’s office that appeared in Safavid period, began to decline and in Qajar’s last period disappeared. In this paper, we study historically this topic according to existing documents and data. The result of this paper shows that in this period, the extension of the functions of this office caused to that title be used for military and administrative officials, and sheriffs undertake different and important roles and functions in executive, juridical and social security areas. In light of executive and social importance and stance of this position, in addition to their original task, sometimes they work as ambassador, consultant, fiscal agent, military missioners and … .

کلیدواژه‌ها [English]

• Sheriff
• Safavid period
• juridical agent
• administrative offices
• Social Security
• scriptorium