تحقیقات تاریخ اقتصادی ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 استادیار گروه تاریخ، دانشگاه خوارزمی،تهران، ایران

3 دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

4 استادیار گروه تاریخ، دانشگاه خوارزمی ، تهران، ایران

10.30465/sehs.2024.46954.1953

چکیده

اکتشاف نفت و شکل‏گیری صنایع در ایران، باعث ظهور طبقۀ جدید کارگر صنعتی شد؛ طبقه‏ای که توانست منشأ تحولات زیادی در تاریخ معاصر ایران شده و به‌عنوان بازیگری فعال در این عرصه، ایفای نقش کند. بیشتر پژوهش‏های انجام شده در زمینه کارگران صنعت نفت، مبتنی بر آثار کتابخانه‏ای و مطبوعات حزبی بوده و کمتر به اسناد آرشیوی و عرایض توجه شده است. خوانش و تحقیق در اسناد عرایض، رویکردی نو در نگارش تاریخ فرودستان است؛ از این رو این مقاله درصدد است با استفاده از عرایض کارگران صنعت نفت ایران (۱۳20-۱۳32) ش. وضعیت رفاهی و مواجهۀ کارگران با این مسائل را بررسی کند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که کارگران صنعت نفت به‌موازات آگاهی یافتن از حقوق خود به وضعیت رفاهی خود اعتراض کردند. آنها با برپایی اعتصاب و تشکیل اتحادیه‌‏ها، اعتراض خود را نشان داده و امتیازات مهمی کسب کردند. روش این پژوهش، توصیفی-تحلیلی است و اطلاعات لازم از طریق بررسی منابع، مدارک و اسناد عرایض، با رویکرد تاریخی و سند شناسانه گردآوری ‌شده‌اند. حدود و نقطه تمرکز مکانی و زمانی و موضوعی پژوهش، ایران دوره پهلوی دوم، از شهریور ۱۳۲۰ ش. تا کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ش است.

کلیدواژه‌ها