نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی ، دانشکده الهیات و معارف اسلامی ، دانشگاه علامه طباطبائی (ره)، تهران ، ایران
2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی ، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی ، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)،قزوین،ایران
3 دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی ، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی ، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
چکیده
در دوران سلطنت ممالیک بُرجی در مصر، مصادره اموال به دستور حاکمیت که پیشتر نیز در جهان اسلام و مصر سوابقی داشت، وارد عرصه‌ای جدّی در اقتصاد سیاسی مصر گردید، به نحوی که به پدیده‌ای رایج در سیاست و اقتصاد عصر ممالیک تبدیل گشت. مصادره اموال انگیزه‌های سیاسی و اقتصادی متفاوتی داشت؛ پژوهش حاضر با تأکید بر منابع عصر ممالیک، کوشیده است تا با شیوه‌ای کتابخانه‌ای و روشی توصیفی– تحلیلی بخش مهمی از داده‌های مرتبط با مصادره در این دوران را مطالعه و تبیین نماید و به این پرسش اصلی پاسخ دهد که دلائل و زمینه های سیاسی و اقتصادی مصادره اموال در مصر دوره ممالیک برجی چه بوده است؟ این مطالعه بخش مهمی از گزارش‌های متعدد و متنوع مرتبط با مصادره در عصر ممالیک برجی را مورد بررسی قرار داده تا رابطه این پدیده اقتصادی با فضای سیاسی در عصر مملوکی از منظر روابط پیچیده میان سلاطین، امیران و کارگزاران ممالیک در حاکمیتی با ساختاری رقابتی و نه وراثتی تبیین شود و حتی اثرگذاری فرایند کلان حیات اقتصاد جهان آن دوران، به‌ویژه تجارت آبی اروپاییان میان شرق و غرب از مسیر دریای سرخ – مدیترانه و سواحل مصر، در مقطعی از تاریخ که توان اقتصادی مصر به سبب عوامل مختلف بیرونی و درونی فروکاسته بود، مشخص شود.
کلیدواژه‌ها
)