نوع مقاله : علمی-ترویجی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‎ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز

3 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‎ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

بر اساس اطلاعات به‎دست‎آمده از نتایج سرشماری‌های اخیر در استان خوزستان، شهر اهواز نسبت به دیگر شهرهای این استان برتری و حاکمیت مطلقی را داراست. هدف کلی این پژوهش ارزیابی وضعیت نخست‎شهری در کانون‌های شهری استان خوزستان در طی سال‌های 1335 تا 1390 است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از لحاظ روش مطالعة توصیفی ـ تحلیلی است. برای جمع‎آوری اطلاعات، ضمن مطالعۀ آثار کتابخانه‎ای و استفاده از آمارنامه‎ها (سالنامۀ آماری و سرشماری نفوس و مسکن در همۀ دوره‎های سرشماری)، از بانک‌های اطلاعاتی واقع در استانداری نیز استفاده شده است. در ادامه، با بررسی اطلاعات و همچنین تجزیه و تحلیل آنها با استفاده از نرم‎افزار Excel، در تبیین مناسب داده‌ها تلاش شده است. برای پی‎بردن به وضعیت نخست‎شهری در استان خوزستان، از مدل‌های مرتبه- اندازه و مدل‌های رایج نخست‎شهری شامل شاخص‌های نخست‎شهر، دو ‎شهر، کینزبرگ، موما و الوصابی و مهتا استفاده شده است. یافته‎های پژوهش نشان‎می‌دهد توزیع فضایی جمعیت در سطح شبکۀ شهری استان خوزستان در طی این سال‌ها به سمت تمرکز بیشتر در شهر اهواز و کاهش جمعیت در دیگر شهرهای متوسط و کوچک استان در حرکت بوده است. سرانجام، با توجه به ارزیابی‌های صورت‎گرفته از وضعیت نخست‎شهری در استان خوزستان، برای بهبود وضعیت، نسبت به ارائۀ راهکارهای مناسب تلاش شده است.

کلیدواژه‌ها