نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• نورالدین نعمتی ¹
• امیرحسین داودوندی ²

¹ دانشیار گروه تاریخ، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

² گروه تاریخ، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

دولت ایران پس از انعقاد قرارداد کنسرسیوم، برای تغییر در شرایط واگذاری امتیاز نفت و بهره‌مندی از ظرفیت‌های نوین بین‌المللی، مناقصه‌ای با شرایط جدید برگزار کرد. در این راستا، شرکت ایتالیایی آجیپ به‌عنوان برنده برگزیده شد و با انعقاد قراردادی مشارکت ، فعالیت خود را از طریق شرکت مختلط «سیریپ» در ایران آغاز کرد. این همکاری گامی مهم در راستای تنوع‌بخشی به شرکای نفتی وسهمی بیشتر برای کسب درامد بود. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر اسناد، تعاملات نفتی ایران و ایتالیا را در فاصلۀ ۱۳۳۲ تا ۱۳۵۷ش بررسی کرده و به این پرسش می‌پردازد قرارداد نفتی با ایتالیا چگونه بر بازار و شرکت‌های نفتی مؤثر بوده است؟ براساس فرضیه، قرارداد با آجیپ و تأسیس سیریپ نشان‌دهندۀ تلاشی هدفمند از سوی دولت ایران برای بهره‌برداری اقتصادی بیشتر و رقابت با شرکت‌های نفتی غربی و تقویت سیاست مستقل نفتی در چارچوب دیپلماسی اقتصادی با اروپا، به‌ویژه ایتالیا بود.

کلیدواژه‌ها

• نفت
• قرار داد
• ایران و ایتالیا
• آجیپ
• سیریپ
• انریکو ماتئی