Document Type : .

Authors

1 Phd Student of history/ Tarbiat Modares university

2 PhD in Persian Language and Literature/ Academic Member of the Documentation and Library Organization

3 Assistant Professor of History / University of Tehran

4 Assistant Professor of History Department/ Payame Noor University

Abstract

The census was one of the manifestations of the progressive movement to reform the tax system of the Nasserite era. The present study, based on the booklet "Naseri Collection" and comparing it with other sources, describes and analyzes the process of increasing and decreasing urban and rural population, as well as the construction of population geography of central neighborhoods and occupational and religious approach of urban residents based on the census. In this research, it is shown that after the Mongol invasion of Qom and its destruction and as a result, the population of this city decreased, during the Safavid and Qajar rule, the city was considered in terms of development and its population increased. During the reign of Nasser al-Din Shah, a decade later, the urban population increased by 60 percent, but the famine of 1288 AH. It reduced the city's population by 30 percent. This study analyzes and explains the population changes in Qom during the time of Nasser al-Din Shah, the situation and the causes of urban and rural population ups and downs of this city.

Keywords

ابن حوقل ( 1366 ). سفرنامه ابن حوقل ، ترجمه : جعفر شعار ،تهران :  امیرکبیر .
ابواسحق ابراهیم اصطخری ( 1340  ). مسالک و ممالک ، به کوشش ایرج افشار، تهران : بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
ارباب ، محمد تقی ( 1285 ق ). نسخه خطی مجموعه ناصری ، موجود در کاخ گلستان، جلد اول.
ارباب، محمد تقی (1295 ق. ).  تاریخ دارالایمان قم ، تصحیح مدرسی طباطبایی، قم : بی جا ،
اشپولر، برتولد (1369 ). تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی ، ترجمه مریم میر احمدی ، جلد دوم. 
اعتماد السلطنه ، محمد حسن (1368 ). مرات البلدان ، به کوشش عبدالحسن نوایی ، میرهاشم محدث ، ج 2 و 3،تهران : انتشارات دانشگاه تهران .
افضل الملک ، غلامحسین ( 1384). سفرنامه افضل الملک ، تصحیح زهرا اردستانی ، قم : زائر .
انصاری قمی، محمدرضا (1392 ). قم در منابع  و مراجع فارسی ، جهاد دانشگاهی، بنیاد قم پژوهی.
آوری ، پیتر (1373 ). تاریخ معاصر ایران ، ج 1، ترجمه محمد رفیعی مهر آبادی ، تهران : عطایی  .
پولاک ادوارد (1361). سفرنامه پولاک : ایران و ایرانیان ، ترجمه کیکاووس جهانداری ، تهران :شرکت سهامی خوارزمی .
پیتر اوری ، همیلی، چارلز ملویل ( 1389 ). تاریخ کمبریج ( دوره افشاریه، زندیه ، قاجار ) ترجمه تیمور قادری ، تهران : جامی.
جی .آ. بویل ( 1366 ). تاریخ ایران کمبریج، ج 1، ترجمه حسن انوشه تهران: امیرکبیر .
حسن بن محمد بن حسن قمی (1388). تاریخ قم، ترجمه حسن بن محمد بن حسن ، قم :زائر  .
حسن قمی، حسین بن محمد (مفلس) (1391). تحفه الفاطمیین فی ذکر احوال قم و القمیین.  ج 2، قم: نور مطاف.
روششوار، کنت ( 1378 ). خاطرات سفر ایران ، ترجمه مهران توکلی ، تهران : نشر نی .
سعدوندیان ، سیروس ( 1379 ). در آمدی بر جمعیت شناسی تاریخی ایران در عصر قاجار، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی  .
صاحبی، محمد جواد( 1384 ). قم از نگاه بیگانگان ، قم:  زائر.
صفی الدین محمد بن محمد هاشم حسینی قمی ( بی تا ). خلاصه البلدان ، قم :چاپ حکمت.
عیسوی ،چارلز ( 1388). تاریخ اقتصادی ایران ، ترجمه یعقوب آژند . تهران :  گسترده.
فوران ، جان ( 1392). مقاومت شکننده ، ترجمه احمد تدین، رسا.
فیض ، عباس (1349). گنجینه آثار قم ، ج1،  قم: چاپخانه مهر استوار .
قدامه بن جعفر ، الخراج ( 1370 ). ترجمه حسین قره چانلو ، تهران:  البرز .
کرزن، لرد ( 1347 ). ایران و مسئله ایران ،  ترجمه علی جواهر کلام ، انتشارات ابن سینا.
گرنی , جان( 1380 ).گنجینه شهاب، ج2 ، قم : کتابخانه مرعشی نجفی ،.
گرنی ، جان ؛ صفت گل ، منصور ( 1378 ). قم در قحطی بزرگ 1288 قمری ، قم : کتابخانه مرعشی نجفی.
 مجله روزنامه علیه ایران ( 1372). ج2، تهران :کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران .
مدرسی طباطبایی، حسین ( 1350 ). قم در قرن نهم هجری ، چاپخانه حکمت قم.
مدرسی طباطبایی،حسین( 1364 ). قم نامه ، قم ، انتشارات مرعشی نجفی.
مستوفی، حمدالله ( 1366 ). نزهه القلوب ، به کوشش محمد دبیر سیاقی ، تهران : مهر آیین .
ملکم، سرجان ( 1379 ). تاریخ کامل ایران ، ترجمه اسماعیل حیرت ، تهران ، افسوس .
ونا، ولادیمیر ( 1371 ). تاریخ اسماعیلیان در ایران در سده های 5-7 ، ترجمه پروین منزوی ، تهران، نشر اشاره.
Drechsler ، Andreas ،  Die Geschichte dar stadt Gom ، 1999، Berlin