Document Type : .

Authors

1 assistance professor of history/Tehran university

2 .

Abstract

Medicine flourished by translating Greek books in Iran, the early centuries of Islam, so that it is regarded as one of the important eras of medical history. Another milestone in the evolution of medical science happened during the reign of the Qajar. In fact, since the reign of Naseroddin Shah modern medicine developed through the establishment of Polytechnic institution and hiring foreign teachers and publishing medical books and newspapers addressing health care issues. Also some Physicians came to Iran with the Christian religious Americans, English, Russian and German boards. The doctors, unlike other foreign doctors were not exclusive to the court. That is why a lot of people were referred to hospitals for treatment of their diseases. Iranian physicians in this period were divided into three categories. Some of them had mastered old texts, such as books of Ibn Sina. And some physicians had gone abroad or learned lessons of European Doctors of Polytechnic institution. Some, like barbers and the tonsorial and old ladies had the experimental techniques in the field of medicine. This study seeks to describe and analyze the place of medicine in the reign of Naseroddin Shah using documents and resources.

Keywords

  1. ارجح، اکرم و دیگران (1371) کتابشناسی نسخ خطی پزشکی، تهران: کتابخانه ملی.

    ارجمند،  محسن ( 1384)  گذشته چراغ راه آینده است  ( نگاهی به تاریخ طب در ایران )،  کتاب ماه علوم و فنون شماره 86.

     اعتماد السلطنه، محمد حسن  ( 1363) الماثر و الآثار ( چهل سال تاریخ ایران ) ، جلد اول، تهران : اساطیر.

    اعتماد السلطنه، محمد حسن (1350) روزنامه خاطرات اعتماد السلطنه،تهران : امیرکبیر.

     اقبال آشتیانی عباس ( 1363 ) میرزا تقی خان امیرکبیر،  تهران : انتشارات توس.

    برجسته و دیگران، (1393) سلامت،بهداشت و زیبایی در عصر قاجار، ترجمه مسعود کثیری، تهران : امیرکبیر.

     بیانی، خانبابا ( 1375) پنجاه سال تاریخ ایران در دوره ناصری، جلد اول، تهران : نشر علم.

     بیگ باباپور، یوسف (به کوشش) (1391 ) مجموعه ده رساله پزشکی، نشر مجمع ذخایر اسلامی،

    پرویز بدیعی ( به کوشش ) (1378)یادداشتهای روزانه ناصرالدین شاه ، تهران : سازمان اسناد ملی ایران.

     پولاک یاکوب ادوارد (1361) سفرنامه پولاک ( ایران و ایرانیان )، ترجمه جهانداری ،  تهران : خوارزمی.

    جوادی هادی،(1385) بررسی عملکرد اجتماعی مسیونر های مذهبی در ایران ( پایان نامه ) دانشگاه شهرری

    داویدیان هاراطون ( 1387(  تکوین روان پزشکی نوین در ایران، تهران : ارجمند.

    دمیرچی، شهاب الدین(1385) اوضاع علوم پزشکی و بیمارستان ها در تمدن اسلامی، انتشارات خورشید.

     دولاندلن ( 1385 )تاریخ جهانی، ترجمه احمد بهمنش، جلد دوم ، تهران :دانشگاه  تهران.

     دیولافوا مادام( 1378 ) سفرنامه مادام دیولافوا، ترجمه همایون فره وشی ،  تهران :قصه پرداز.

    روزنامه ایران ؛ (1375  ) جلد دوم،  شماره 371،  ( 29 ذیقعده 1295 ق )،  تهران : سازمان اسناد  و کتابخانه ملی ایران.

    روستایی محسن (1382 ) تاریخ طب و طبابت در ایران، جلد 1  و 2،  تهران : مرکز سازمان اسناد ملی.

    سرمدی محمد تقی( 1379)، تاریخ پزشکی و درمان جهان، جلد2، تهران : سرمدی.

    شمس اردکانی و دیگران(1390 )، روند تحول پزشکی نوین ایران از دارالفنون تا تاسیس دانشگاه تهران، چوگان تهران.

    شهری جعفر (1369) تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم، جلد 3 ، تهران : رسا.

    عبداله، مستوفی (1386) شرح حال زندگانی من، جلد 1، تهران : هرمس.

    غفاری غلامحسین (1392) سفرنامه  خراسان همراه با ناصرالدین شاه، تهران  : انتشارت دکتر محمود افشار.

    فلور، ویلم (1386) سلامت مردم در ایران قاجار، ترجمه ایرج نبی پور،  بوشهر: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بوشهر، 

     فنتزمر  گرهارد (1366)  پنجهزار سال پزشکی، ترجمه سیاوش آگاه ،  تهران : علمی و فرهنگی.

    فوریه  ( 1363)سه سال در دربار ایران، ترجمه عباس اقبال ، تهران :  علمی.

    کرمانی، علویه ( 1386.)روزنامه سفر حج، عتبات عالیات و دربار ناصری، تهران : نشر مورخ.

     لمبتون  ( 1375)ایران عصر قاجار، ترجمه سیمین فصیحی، مشهد : جاودان خرد.

     لیدی، شیل (1362) خاطرات لیدی شیل، ترجمه حسین ابوترابیان، تهران : نشر نو.

    نجمی، ناصر (1370) طهران عهد ناصری ، تهران :  عطار.

    ولایتی، علی اکبر،( 1382) پویایی فرهنگ و تمدن اسلام و ایران، جلد اول، تهران: مرکز اسناد و خدمات پژوهشی.

    ویلز. 1368. ایران در یک قرن پیش، ترجمه  غلامحسین قراگوزلو ،  تهران :نشر اقبال.

    هدایتی، جواد (1381) تاریخ پزشکی معاصر ایران از تاسیس دارالفنون تا انقلاب اسلامی،  تهران :انتشارت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی.

     

    اسناد منتشر نشده :

    1. مرکز اسناد ملی، شماره سند  3016/295
    2. مرکز اسناد ملی، شماره سند،  2306/295.
    3. مرکز اسناد ملی، شماره سند 1237/295.

    نسخه خطی :

    1. نسخه خطی خزائن الشفا ناصری، موجود در کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره بازیابی، 2/6955.