نوع مقاله : علمی-ترویجی

نویسنده

دانش آموخته دکتری تاریخ و مدرس دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

چکیده

صنعت نفت ایران در طی سالهای ۴۲-133۳ش/ ۶۳-195۴م روندی رو به رشد و صعودی از لحاظ کمی و کیفی داشته است. مجموع عوامل متعددی باعث افزایش تولید و بهای نفت خام ایران گردید و در نتیجه درآمدهای ارزی فراوانی در اختیار دولت قرار گرفت و بخش زیادی از این درآمدها در طی برنامه های عمرانی توسعه در بخش های مختلف سرمایه گذاری شد. طرح چم یکی از مهمترین زیرساخت های است، که در راستای سیاست های کلی توسعه در صنعت نفت ایران در سال های ۱۳۴۲-۴۶ش/ 67-1963م ، با سرمایه گذاری و مشارکت شرکت ملی نفت ایران و شرکت های عامل نفت و دولت از طریق برنامه سوم توسعه 47-1341ش/ 68 – 1962م) اجرایی شد. این پژوهش تحلیلی- تاریخی در پی آن است که با استفاده از روش مطالعه کتابخانه ای و نیز مطالعات اسنادی، اهداف و کارکرد های اجرائی طرح و تاثیرات آن در صنعت نفت ایران را بررسی نماید. یافته های پژوهش نشان می دهد، طرح با هدف بهبود کمی و کیفی و مدرن شدن مراکز صدور نفت و فرآورده های نفتی ایران اجرائی شده است و منجر به بهبود شاخص های اقتصادی و زیربنایی، افزایش تاسیسات، بهره وری و صدور نفت خام ایران گردید.

کلیدواژه‌ها

آوری، پیتر(1388). تاریخ کمبریج؛ ایران دوره پهلوی، ترجمه مرتضی ثاقب فر، تهران: جامی.
آل احمد، جلال (1376). جزیره خارک در یتیم خلیج فارس، تهران: مجید.
بررسی عملیات توسعه صنعت نفت (1346). تهران: شرکت ملی نفت ایران.
تاریخچه و متن قرارداد فروش نفت (بی تا). تهران: اداره مطبوعات و اطلاعات.
تحول و پیشرفت جزیره خارک (1344). تهران: شرکتهای عامل نفت ایران.
خسروی، خسرو (1342). جزیره خارک در دوره استیلای نفت، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی.
ذوقی، ایرج (1376). مسائل سیاسی و اقتصادی نفت ایران، تهران : پاژنگ
. روحانی، فواد (2536). صنعت نفت ایران بیست سال پس از ملی شدن، تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی.
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران : سند شماره 45610 -240.
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران : سند شماره 59346- 293.
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران : سند شماره 27273 – 999.
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران : سند شماره 19808 – 3/35.
سعادت، فتح الله (1346). جغرافیای اقتصادی نفت ایران، ج1، تهران: پارس.
 سیری در صنعت نفت ایران (1348). تهران: شرکت ملی نفت ایران.
طرح گچساران – خارک (2537). تهران : شرکتهای عامل نفت ایران.
طرفی، عباس (1375). مدیران صنعت نفت ایران، ج 3 ، تهران: مردمک.
طلوعی، محمود (1371). بازی قدرت (جنگ نفت در خاورمیانه)، تهران: حیدری.
فریدی مجید ، فاطمه (1388). سرگذشت تقسیمات کشوری ایران 1385 – 1285، ( کتاب 1) . ج 3 ، تهران : بنیاد ایرانشناسی.
قاسم زاده، محمود (1347). اقتصاد نفت ایران؛ تجزیه و تحلیل و مقایسه اقتصادی قرارداد فروش نفت و گاز 1954 با امتیاز نامه 1933 شرکت سابق نفت ایران و انگلیس، پایان نامه دکتری، تهران : گروه اقتصاد دانشگاه تهران.
کتابخانه و موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی: مذاکرات مجلس دورۀ بیست و دوم شورای ملی، جلسۀ ۱۳۲، تاریخ 10/8/1322.
ماهشهر بندر صدور فرآورده های نفتی (1346). تهران: شرکتهای عامل نفت ایران.
نامه صنعت نفت ایران ( 1343، آبان)، ش 6، ص ۸.
نامه صنعت نفت ایران (1344، تیر)، ش 2، ص ۵.
نامه صنعت نفت ایران (۱۳۴۴، مهر) ، ش ۵ ، ص ۱۰.
نامه صنعت نفت ایران (1346، شهریور)، ش ۴ ، ص۳۰.
نامه صنعت نفت ایران (۱۳۴۶، دی)، ش ۸، ص ۱۳.