نوع مقاله : علمی-ترویجی

نویسندگان

1 استاد پژوهشکده تاریخ/ پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی

2 دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی/پژوهشگاه علوم انسانی و مطا لعات فرهنگی

چکیده

دورۀ پهلوی اول(1304-1320) از نظر طرح مسائل جدید پیرامون زن، زنانگی، و شکل­گیری هویت جدید زن ایرانی، دورانی مهم و تأثیرگذار در تاریخ معاصر ایران می­باشد. با توجه به اهمیت و نقش آگهی­های تجاری در هدایت افکار عمومی، در این پژوهش، آگهی­های تجاری روزنامۀ اطلاعات، یعنی یکی از مهمترین نشریات دوره پهلوی اول بررسی می­شود تا مشخص شود این آگهی­ها زن و زنانگی را چگونه و در پیوند با چه مسائلی بازنمایی می­کرده است. نتیجه این بررسی که باروش تحلیل محتوا صورت گرفته است، نشان می­دهد که این روزنامه با تخصیص بیشترین حجم آگهی­های خود به تبلیغ کالاهای مصرفی(تبلیغ انواع لوازم آرایشی و پوشاک) و همچنین خدماتی مانند تبلیغ آرایشگاه و خیاطی زنانه و نمایش تئاتر و کنسرت، تصویری مصرف­گرا از زن و زنانگی ارائه داده و در جهت­گیری دغدغه­های ذهنی زن به مد و آرایش و سبک تازه زندگی اثربخشی­هایی داشته است. در متن شرایط اجتماعی و فرهنگی خاص جامعه ایران در دوره مورد نظر، این گونه بازنمایی زن، در پذیرش کالاها و خدمات جدید و ارزش­های همراه آنها بی­تاثیر نبوده است.

کلیدواژه‌ها

اسدی طاری، محمد حسن(بهار 1372). «تاریخچه تبلیغات بازرگانی»، رسانه، شماره 13، ص 54-59.
اطلاعات(روزنامه)، (سالهای 1305-1320). موسسه اطلاعات، شماره­های مختلف.
اگیلوی، دیوید(1380). رازهای تبلیغات، ترجمه علی فروزانفر، مبلغان.
بهزادی، علی، «تاریخ شفاهی مطبوعات ایران: گفتگو با دکتر علی بهزادی مدیر مجله سپید و سیاه»(مرداد 1381). سیده فریده قاسمی و علی دهباشی با همکاری طوبی ساطعی، بخارا، شماره 26، ص265-322.
پارسانژاد، امید(4/10/1383). «تولد روزنامه اطلاعات»، شرق، ص1.
پاینده، حسین(1385). قرائتی نقادانه از آگهی­های تجاری در تلویزیون ایران، تهران، نشر روزگار.
حایری، وحید و رستمی، محمدرضا(1390)، تبلیغات فرهنگی از تئوری تا عمل، انتشارات تبلور.
حوادث مهم یکربع قرن در یکجلد: بمناسبت جشن بیست و پنجمین سال روزنامه اطلاعات(1329). موسسه اطلاعات.
رفیع­پور، فرامرز (1378). وسائل ارتباط جمعی و تغییر ارزشهای اجتماعی، تهران: کتاب فرا.
 سالنامه پارس(1305-1332). تهران، چاپخانه مجلس، موسسه جاهد.
سهراب­زاده، مهران(پاییز 1374). «تبلیغات: مطبوعات در آئینه تبلیغات»، رسانه، سال6، شماره3، ص 78-84.
 صدر هاشمی، محمد(بی­تا). تاریخ جراید و مجلات ایران، جلد اول، چاپِ چاپخانه.
علائی، منوچهر(20 اردیبهشت 1325). «سینما یا بزرگترین عامل فساد اخلاق»: پرچم اسلام، شماره هفتم، سال اول، صفحات 1 و 4.
 لاوئری، شرون ای و دی­فلور، ملوین ال(1390). نقاط عطف در پژوهش­های ارتباط جمعی: تاثیرات رسانه، ترجمه محمد گذرآبادی، چاپ اول، تهران، دانژه.
مک­کوایل، دنیس(1388). نظریه ارتباطات جمعی، ترجمه پرویز اجلالی، چاپ سوم، تهران، دفتر مطالعات و توسعه رسانه­ها.
مهرگان(مجله‌1304-1320ش)، موسس و مدیر مجید موقر، مطبعه مهر، شماره­های مختلف.
ویمر، راجر دی، و دومینیک، جوزف آر(1384). تحقیق در رسانه­های جمعی، ترجمه کاووس سید امامی، تهران، انتشارات سروش و مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه­ای.
 یوسفی­فر، شهرام، جنگجو، شهناز(در دست انتشار 1395). «مسئله زن و زنانگی در روزنامه اطلاعات در دوره پهلوی اول(1320-1304ش)».