نوع مقاله : علمی-ترویجی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، تاریخ ایران باستان/ دانشگاه آزاد شاهرود.

2 استادیار گروه تاریخ/دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود.

چکیده

ارداویراف‌نامه یکی از متون پهلوی ساسانی است که شرح معراج موبدی به نام ارداویراف به بهشت و دوزخ در آن نگاشته شده است. هرچند این اثر دارای درون‌مایه‌ای دینی است‌، اما بسیاری از ساختار‌های اقتصادی نظام ساسانی را می‌توان در آن یافت‌. این تحقیق به شیوة اسنادی کتاب‌خانه‌ای بر پایة تحلیل محتوا انجام شده است و در پی یافتن رد پای ساختارهای اقتصادی نظام ساسانی در ارداویراف‌نامه است و هدف آن اعتبارسنجی این کتاب است. در این تحقیق نخست ساختار‌های اقتصادی کتاب بررسی و سپس با ساختار‌های اقتصادی نظام ساسانی مقایسه می‌شود و نتیجة تحقیق چنین است که ساختارهای اقتصادی کتاب کاملاً هماهنگ و هم‌سو با ساختار‌های اقتصادی نظام ساسانی است و لذا این کتاب می‌تواند به منظور منبعی معتبر برای بررسی ساختار‌های جامعة ساسانی مورد استفادة محققان قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

آسانا، جاماسب جی دستور منوچهر جی جاماسب ،(1371). متون پهلوی ،ترجمه سعید عریان، تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
ابن اسفندیار ،(1311).نامه تنسر ، به سعی و کوشش مجتبی مینوی ، تهران: چاپخانه مجلس.
ارداویرافنامه ،(1372). به کوشش فیلیپ ژینیو و ترجمه و تحقیق ژاله آموزگار ،تهران: نشر معین.
اوستا ،(1385).ترجمه و گزارش جلیل دوستخواه ، ج1و2، تهران :گلشن.  
اینوسترانتسف ،کنستانتین ، (1351). تحقیقاتی درباره ساسانیان ، ترجمه کاظم کاظم زاده ، تهران :بنگاه ترجمه و نشر کتاب .
بروسیوس،ماریا ،(1385) .ایران باستان ، ترجمه عیسی عبدی ، تهران : ماهی .
بویس ، مری ،(1375). تاریخ کیش زرتشت پس از اسکندر گجسته ، ترجمه همایون صنعتی زاده ، ج 3 ، تهران :توس . 
بهار ، مهرداد ،(1362). پژوهشی در اساطیر ایران ، تهران :توس .
تفضلی ، احمد ،(1376). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام ، جلد اول ، تهران :سخن.
دادگی ، فرنبغ ،(1385). بندهش ، ترجمه و تصحیح مهرداد بهار، چاپ سوم، تهران: توس .
درخت آسوریک ،(1386). ترجمه یحیی ماهیار نوابی ، تهران : فروهر.
دریایی ،تورج  ،(1383). شاهنشاهی ساسانی ، ترجمه مرتضی ثاقب فر ، تهران :ققنوس.
دیاکونف، م. م.، (1380).تاریخ ایران باستان، ترجمه روحی ارباب، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
رضی ،هاشم ، (1382).آیین مغان پژوهشی درباره دین های ایرانی ،سخن .
روایت پهلوی‌، (1390).گزارش مهشید میرفخرایی‌،تهران‌: پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی .
زند بهمن یسن ،(1385).ترجمه محمد تقی راشد محصل ، تهران : پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی .
سلیم ،محمد نبی ،(1390).تاریخ تمدن و فرهنگ ایران زمین ، تهران : جامی .
شاپورشهبازی ،علیرضا ، (1389).تاریخ ساسانیان ، تهران : مرکز نشر دانشگاهی .
شایست و ناشایست ، (1390).ترجمه کتایون مزدا پور ، تهران :  پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، تهران .
شوشتری(مهرین) ،عباس ،(1342).ایران نامه یا کارنامه ایرانیان در عصر ساسانیان، تهران : آسیا .
شیپمان‌، کلاوس‌،(1390).مبانی تاریخ ساسانیان ،ترجمه کیکاووس جهانداری ، تهران : فرزان .
عریان ، سعید ، (1377).واژه نامه پهلوی،تهران‌: بی نا .
عفیفی ، رحیم ، (1383).اساطیر و فرهنگ ایران‌، تهران : توس.
کریستین سن، آرتور،(1384).ایران در زمان ساسانیان ،ترجمه رشید یاسمی‌،  تهران : نگاه .
گیرشمن، رومن،(1383).ایران از آغاز تا اسلام‌، ترجمه محمد معین‌، تهران‌: علمی و فرهنگی .
لوکونین ، ولادیمیرگریگورویچ،(1365). تمدن ایران ساسانی ،ترجمه عنایت الله رضا ، تهران :  علمی وفرهنگی.
مرد بهرامان ، فرخ  ،(1391). مادیان هزار دادستان ، ترجمه و پژوهش سعید عریان ، تهران : نشر علمی.
مینوی خرد ،(1376).ترجمه احمد تفضلی ، تهران : توس .
نفیسی ، سعید ، (1383).تاریخ تمدن ایران ساسانی ، تهران : اساطیر .
وهمن ، فریدون ،(1355).واژه نامه ارتای ویرازنامک ، تهران : بی نا .
هینلز ،جان راسل ،(1383). شناخت اساطیر ایران ، ترجمه باجلان فرخی، تهران : اساطیر .
یشت ها ، (1377). ترجمه وتصحیح ابراهیم پور داوود ، ج 1-2 ،  تهران :  اساطیر .